Ellen Maliepaard is transformatiebegeleider in deze samenwerking. Aanleiding is een gedeelde behoefte aan:
- eerder ondersteuning en (specialistische) behandeling vanuit de ggz, zodat mensen minder ontregeld raken;
- betere afstemming met sociale wijkteams en huisartsen;
- transformatie van een medische naar een herstel ondersteunende aanpak.
Per wijk van 25-40.000 inwoners wordt een basisteam gevormd van ervaringsdeskundigen, specialistische begeleiders en specialistische behandelaars. Deze mensen blijven ook werkzaam in hun eigen zorgorganisatie, zodat zij gevoed blijven worden met specialistische kennis. Op de achtergrond is een regiebehandelaar beschikbaar.
De teams vormen een specialistische schil rond de nulde en eerste lijn in de wijk. Ze werken multidisciplinair, integraal en zijn flexibel inzetbaar. Niet elk uurtje hoeft worden toegeschreven aan Wmo-ondersteuning of ggz-zorg. De WijkGGZ-teams bieden kortdurende hulp en voeren gesprekken voor herstel ondersteunende kennismaking, een variant op het verkennend gesprek.
Enkele belangrijke leerervaringen:
- De transformatie vraagt om gedragsverandering bij professionals én hulpvragers. Veel mensen benaderen de zorg met een houding van: ‘ik heb dit nodig’, ‘fix mijn kind’, ‘dit is mijn recht’. Zij zouden zichzelf eerst het goede gesprek moeten gunnen, een open verkenning waarvan het resultaat vooraf niet vaststaat.
- Ervaringsdeskundigen in het team hebben ook de functie om andere hulpverleners te leren hoe zij zich kunnen laten leiden door het cliëntperspectief.
- Hoe je naasten moet betrekken is eigenlijk geen vraag. Ze zijn per definitie al betrokken. De vraag is vooral wat het informele netwerk nodig heeft om op een gezonde manier verder te kunnen. Als er spanningen zijn tussen cliënt en naasten is het zaak om beiden in hun waarde te laten en zaken niet te snel te forceren.
- Het is belangrijk om dragers of ambassadeurs te hebben die de visie achter de transformatie doorléven en doorvertellen, zowel intern als extern. Een externe ambassadeur kan bijvoorbeeld een POH zijn die de taal van huisartsen/POH’s spreekt.
- Een laatste leerpunt is ‘tussenruimte verdragen’, ofwel: naar regelruimte blijven zoeken tussen huidige en nieuwe structuren. Een voorbeeld is dat de GGZWijk-teams strijd hebben moeten voeren om de lumpsum-financiering overeind te houden.