Samen met psychiater en stressexpert Christiaan Vinkers heeft de Hersenstichting 7 tips op een rij gezet om tijdens werkdagen momenten van ontspanning te vinden voor de hersenen.
“Iedereen heeft weleens stress”, zegt Christaan Vinkers. “Dat is helemaal niet erg, en in veel gevallen zelfs goed voor je. Stress zorgt ervoor dat je hormonen aanmaakt, die je helpen om sneller te reageren, scherper te denken en beter te zien en te horen. Heel erg handig in spannende situaties en bij gevaar. Maar te lang te veel stress is niet goed voor je.”
Stress in de hersenen
Stress heeft invloed op hoe je hersenen werken. Wanneer je stress ervaart, bijvoorbeeld door een ruzie op je werk of een onoplettende fietser, begint er een stressreactie in je hersenen. Tijdens deze reactie maken je hersenen stresshormonen aan, zoals adrenaline en cortisol. Door deze hormonen komt er energie vrij.
Deze extra energie is nodig voor je spieren, je denkprestaties, zintuigen en reactievermogen. Hierdoor kun jij bijvoorbeeld net op tijd wegspringen voor die fietser of een sprintje trekken naar de trein, zodat jij op tijd bent voor dat belangrijke sollicitatiegesprek.
Stress is dus heel belangrijk en nuttig. Het zorgt voor energie, focus en prikkelt je lichaam en geest. Zolang je hersenen voldoende rust en ruimte krijgen om te herstellen, is er niks aan de hand.
7 tips voor de juiste balans
Als de stress te lang duurt en je hersenen te weinig ontspanning krijgen, staat je stresssysteem constant ‘aan’. Je lichaam kan niet goed herstellen en je bent minder scherp, wordt sneller boos en slaapt slechter. Daarom is het zo belangrijk om de juiste balans tussen stress en ontspanning te vinden. Wij helpen je met een aantal praktische werktips.
1. Beweeg voldoende
Onderbreek het lange zitten en het staren naar een beeldscherm regelmatig door een ommetje te maken. Dat is niet alleen goed voor je lichaam, maar ook voor je hersenen. Regelmatig bewegen zorgt namelijk voor een betere stemming en vermindering van stress. Ook kun je je na een ommetje beter concentreren. Plan daarom elke dag een ommetje in in je agenda. Of organiseer een telefonische afspraak, zodat je al wandelend kan overleggen. Extra tip: loop je ommetje in de natuur; het heeft een bewezen ontspannen effect. Onze Ommetje-app kan je daarbij motiveren.
Als je het drukt hebt, gaan gesprekken met collega’s al snel alleen nog over de inhoud van het werk. Koffiemomentjes en lunchwandelingen schieten erbij in. Terwijl sociale contacten heel belangrijk zijn voor gezonde hersenen. Uitspreken wat er in je omgaat kan bovendien helpen om de ervaren stress wat minder te maken. Ga dus toch eens dat informele gesprek aan bij het koffieapparaat, of plan het desnoods in in je agenda. Of start een vergadering 5 minuten eerder, zodat je eerst even kunt bespreken hoe je weekend was.
3. Zorg voor rust en regelmaat in je werkdag
Je hersenen kunnen niet 8 uur lang onafgebroken goed presteren. Het is daarom belangrijk om af en toe rust in te bouwen. Blok momenten voor koffie- of lunchpauze en een ommetje tussendoor. Het kan helpen om afspraken van 50 minuten in te plannen in plaats van een uur. Je hebt dan na elke afspraak een momentje om je benen te strekken, op te laden en wat te drinken te pakken. Daarnaast kan het slim zijn om te kijken naar het soort werkzaamheden dat je moet doen. Een lastige schrijfklus of ingewikkeld dossier vraagt meer tijd en concentratie. Het helpt om hier tijd voor te reserveren in je agenda en om meldingen uit te zetten. Zo kun je ongestoord aan de slag.
4. Voeding
Juist in stressvolle periodes is het belangrijk om goed voor jezelf te blijven zorgen. Probeer zo regelmatig, gevarieerd en gezond mogelijk te eten. Eet veel groenten en fruit, volkoren producten, noten en peulvruchten en goede vetten uit bijvoorbeeld olijfolie of vette vis. Daarmee houd je je lijf en hersenen gezond. Op deze pagina vind je meer informatie over voeding en de hersenen.
5. Sluit je werkdag af
Begin en stop je werkdag op vaste tijden, en zet je computer dan ook uit. Als het kan, zorg dan dat je werkplek een afgeschermde plek is waar je buiten werktijd niet te veel tijd doorbrengt. Werk je veel thuis? Zorg dan dat je je werkspullen aan het einde van elke werkdag uit het zicht opbergt. Zo kun je in de avond rustig ontspannen en zijn je hersenen niet met werk bezig.
6. Ontspanning
Gun jezelf af en toe wat rust en probeer te ontspannen. Hoe je ontspant, is voor iedereen anders. Bedenk voor jezelf waar jij blij van wordt en van ontspant. Neem bijvoorbeeld een warm bad, ga naar yogales, lees een goed boek, ga lekker koken, doe dagelijks meditatie- of ademhalingsoefeningen of luister naar je favoriete muziek.
7. Nachtrust
In je slaap verwerk je gebeurtenissen en emoties van de dag. Juist als je onder grote spanning staat, is het extra belangrijk om aandacht aan je nachtrust te besteden. Laat de koffie in de middag en avond staan, houd regelmatige bedtijden aan zorg dat je wegblijft van je schermen in de uren voor het slapen gaan.
Lees hier meer handige slaaptips.